Một trong những thuật ngữ thường xuyên xuất hiện trong phong cách thiết kế hiện đại là “Less Is More”. Ý nghĩa của từ này có thể tạm dịch là “đôi khi ít sẽ là nhiều hơn, ít hơn là nhiều”, một nguyên tắc rất đặc trưng của kiến trúc tối giản. Đây là một triết lý, tuyên ngôn trong thiết kế của kiến trúc sư lỗi lạc Ludwig Mies Van Der Rohe – “cha đẻ” của trường phái hiện đại. Lối tư duy này nhấn mạnh rằng sự đơn giản có thể khiến cho không gian sang trọng hơn bằng cách loại bỏ những yếu tố không cần thiết và tập trung vào những điều cốt lõi. Nguyên tắc này đã ảnh hưởng sâu rộng trong thiết kế suốt gần một thế kỷ. Hãy cùng D-CREA khám phá thêm về “Less is More” để hiểu rõ hơn về sự phát triển và đặc điểm của thuật ngữ này.
Hiểu đúng về Less is More
“Less is More” là một triết lý thiết kế hướng đến sự đơn giản trong kiến trúc. Tuy nhiên, để thực hiện nó một cách hiệu quả, cần phải có sự cân nhắc kỹ lưỡng và hiểu biết sâu sắc về các nguyên tắc liên quan.
Mặc dù “Less is More” có thể tạo ra những không gian thanh lịch và tinh tế, nhưng việc đảm bảo sự ấm áp và tiện nghi cũng là điều rất quan trọng. Bỏ qua yếu tố chức năng sẽ dẫn đến những không gian đẹp mắt nhưng không thực tế.
Bên cạnh đó, phải hiểu rằng “Less is More” không phải là về việc hạn chế khả năng sáng tạo trong thiết kế, mà là loại bỏ những yếu tố rườm rà, không cần thiết để giữ lại sự tinh túy và tính sáng tạo. “Less is More” càng không phải là giảm bớt mọi thứ, nó nhấn mạnh về việc đạt được sự cân bằng phù hợp giữa sự đơn giản và chức năng, tạo ra những không gian đẹp mắt, tiện nghi và mang tính thẩm mỹ cao. Đây cũng chính là cốt lõi – đơn giản có mục đích của nguyên tắc này.
Việc áp dụng triết lý “Less is More” cần linh hoạt dựa trên từng dự án cụ thể. Mỗi bối cảnh, chức năng và văn hóa sẽ đòi hỏi mức độ phức tạp và trang trí khác nhau.
Bối cảnh ra đời của nguyên tắc Less is More
Kiến trúc sư nổi tiếng Mies van der Rohe đã sử dụng triết lý “Less is More” để mô tả cách ông xây dựng các tòa nhà. Nguồn cảm hứng của ông đến từ kiến trúc sư Karl Fried Rich Schinkel, sử dụng kết cấu trụ và lanh tô, đồng thời kết hợp triết lý đơn giản của Dutch de Stijl và chủ nghĩa kiến tạo Nga để mang lại lợi ích cho xã hội.
Nguyên tắc “Ít phức tạp được được đánh giá cao hơn những gì phức tạp” là tâm huyết của Mies. Ông đã cách mạng hóa lĩnh vực kiến trúc bằng cách áp dụng nguyên tắc “Less is More” vào các tòa nhà của mình. Ông đề xuất khái niệm Chủ nghĩa tối giản, trong đó sử dụng hình học cơ bản, vật liệu như thép, kính và bê tông, nhưng vẫn duy trì tính thẩm mỹ hoàn hảo.
Mies van der Rohe không chỉ giới hạn khả năng biểu đạt trong thiết kế mà còn lọc bỏ các yếu tố không cần thiết, giữ lại bản chất cốt lõi mà không làm mất tính sáng tạo. “Less is More” của ông không chỉ là về việc giảm bớt, mà là về việc đạt được sự cân bằng phù hợp và sự đơn giản có mục đích.
Tên tuổi Mies van der Rohe gắn liền với thuật ngữ “Less is More”, nhưng thực tế ông không phải là người khởi xướng nó, mà là chiêm nghiệm và đúc rút sâu sắc từ kiến trúc sư Peter Behrens, người đã ảnh hưởng đến ông từ những ngày đầu sự nghiệp. Điều này cho thấy sự phức tạp và sự đa chiều của nguyên tắc này trong lịch sử kiến trúc và thiết kế.
Các đặc trưng của thiết kế theo nguyên tắc Less is More
Đặc trưng:
- Đơn giản và rõ ràng: Loại bỏ chi tiết rườm rà, tập trung vào hình thức cơ bản.
- Góc vuông: Sử dụng các đường thẳng và góc vuông để tạo ra cấu trúc mạnh mẽ, gọn gàng.
- Cấu trúc lộ ra: Không che giấu các yếu tố cấu trúc, thể hiện sự trung thực trong thiết kế.
- Vật liệu tự nhiên: Sử dụng vật liệu như thép, kính, bê tông cốt thép với hình dạng tự nhiên.
- Sản xuất công nghiệp: Ứng dụng thẩm mỹ máy móc, sử dụng vật liệu sản xuất hàng loạt.
Nguyên tắc:
- Đường thẳng: Sử dụng đường thẳng làm chủ đạo trong thiết kế.
- Bề mặt phẳng: Bề mặt nhẵn, phẳng, không trang trí cầu kỳ.
- Không gian mở: Không gian nội thất thông thoáng, không bị chia cắt.
- Cấu trúc thanh thoát: Tạo cảm giác nhẹ nhàng, bay bổng cho công trình.
- Vật liệu: Thép, kính, bê tông cốt thép là vật liệu chính.
Ý nghĩa:
- Phản ánh và đáp ứng bối cảnh xã hội: Mies mong muốn kiến trúc phản ánh sự phát triển của công nghệ và sản xuất.
- Lý trí và tinh thần: Thiết kế dựa trên logic và lý trí, hướng đến mục tiêu tinh thần.
- Kết nối với thiên nhiên: Mở rộng không gian bên trong, kết nối với môi trường xung quanh.
Lợi ích:
- Tinh thần: Không gian đơn giản mang lại cảm giác bình yên, thư giãn.
- Tự do: Tạo ra sự linh hoạt trong sử dụng và bố trí không gian.
- Chức năng: Tối ưu hóa chức năng sử dụng của công trình.
- Giảm căng thẳng: Môi trường đơn giản, gọn gàng giúp giảm bớt căng thẳng.
- Tiết kiệm: Thi công nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và thời gian.
- Tránh lãng phí: Sử dụng vật liệu hiệu quả, hạn chế lãng phí.
“Less is More” – câu nói nổi tiếng của Ludwig Mies van der Rohe đề cao sự đơn giản và tối giản trong thiết kế, tập trung vào chức năng, tính bền vững và vẻ đẹp thẩm mỹ trực quan. Những triết lý của nó đến nay vẫn còn nguyên giá trị trong thiết kế hiện đại, mang đến sự hấp dẫn vượt thời gian, nhấn mạnh tính linh hoạt và hiệu quả. Trong tương lai với sự phát triển của công nghệ vật liệu mới, D-CREA tin rằng nguyên tắc này vẫn sẽ được ứng dụng để giải quyết bài toán cho những công trình đòi hỏi hình thức thể hiện tinh tế, nhẹ nhàng nhưng có độ phức tạp cao cả về chức năng, kết cấu.
Ảnh và nguồn thông tin: D-CREA, Internet.
