Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) đang từng bước thay đổi cuộc sống của chúng ta, từ công nghệ, y tế, đến nghệ thuật và kiến trúc. Việc áp dụng AI vào thiết kế liệu có đem lại một sự thay đổi mang tính “cách mạng” hay không? Trong bài viết này, D-CREA sẽ cùng bạn đọc phân tích những tiềm năng của AI, sự ảnh hưởng nó với lĩnh vực kiến trúc hiện đại.
Mối liên hệ giữa AI và thiết kế kiến trúc
Ngành Kiến trúc đòi hỏi sự cập nhật liên tục để đáp nhu cầu của con người, do đó nó luôn đồng hành với quá trình cải tiến và áp dụng công nghệ tiên tiến. Cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật, kiến trúc cũng đang thích nghi và thể hiện những biến đổi đáng kể. Tích hợp phần mềm Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) vào quy trình thiết kế kiến trúc là bước tiến mới, mang đến sự thay đổi trong cách các kiến trúc sư thực hiện công việc của họ, cho phép họ tạo ra những thiết kế hiệu quả, trực quan, ấn tượng và bền vững hơn.
Công nghệ AI sở hữu khả năng xử lý lượng dữ liệu khổng lồ và thực hiện phân tích theo thời gian thực. Tính năng này trở nên đặc biệt hữu ích trong lĩnh vực thiết kế kiến trúc, tạo điều kiện cho các chuyên gia sử dụng những dữ liệu đã được cung cấp để tối ưu hóa công năng của các tòa nhà, cải thiện khả năng sử dụng năng lượng sao cho hiệu quả và giảm thiểu lãng phí. Một ví dụ cụ thể là việc AI có thể dùng để đo lường năng lượng vận hành của một tòa nhà và đề xuất những phương án giảm thiểu lượng khí thải carbon.
Tuy nhiên, hạn chế của AI trong kiến trúc hiện nay nằm ở sự chênh lệch giữa khả năng tạo dựng hình ảnh và giải quyết vấn đề. Nó có thể đưa ra những hình ảnh chi tiết, nhưng lại thiếu cơ sở dữ liệu để đề xuất về bản vẽ kỹ thuật hoặc dựng hình 3D từ những bản vẽ 2D. Việc kết nối hai phần của quá trình thiết kế là thẩm mỹ và khoa học vẫn còn nhiều những vấn đề khó nắm bắt.
AI được sử dụng như thế nào
AI dựa trên các chương trình mô phỏng nhận thức của con người để giải quyết các vấn đề phức tạp và phản ứng linh hoạt. Trong kiến trúc, việc sử dụng AI đang được đưa vào từng nhiệm vụ cụ thể trong quá trình làm việc của các kiến trúc sư.
- Tự động hóa các nhiệm vụ riêng lẻ: AI có thể giải quyết các công việc liên quan đến phân tích như gợi ý các phương án thiết kế nháp, phân tích hiệu suất tòa nhà và mô phỏng các kịch bản xây dựng. Việc tự động hóa này giúp tiết kiệm thời gian và cho phép các kiến trúc sư tập trung vào những công việc phức tạp hơn.
- Đề xuất giải pháp dựa trên dữ liệu: AI hỗ trợ quá trình đưa ra quyết định bằng cách cung cấp cho các kiến trúc sư những thông tin quan trọng khi xử lý dữ liệu như đánh giá các giải pháp kết cấu, vật liệu khác nhau, kể cả các yếu tố chi phí, hiệu quả và tác động đến môi trường.
- Khả năng sáng tạo: AI mở ra tiềm năng mới cho kiến trúc bao gồm việc sử dụng các thuật toán để tạo ra nhiều lựa chọn thiết kế dựa trên các tiêu chí cụ thể. Cách tiếp cận này cho phép các kiến trúc sư mở rộng phạm vi thiết kế hơn nhiều so với những phương pháp truyền thống.
- Điều phối và quản lý công việc: Công nghệ AI giúp các kiến trúc sư làm việc nhóm và hợp tác với các bên liên quan hiệu quả hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho họ có thể trao đổi với các bộ môn khác mọi lúc, mọi nơi, rút ngắn thời gian và nâng cao hiệu suất rõ rệt.
- Khả năng thử nghiệm, mô phỏng không giới hạn: AI cho phép thử nghiệm các mô hình thiết kế cả về hình thức lẫn giải pháp kỹ thuật để kiểm tra và so sánh nếu có sự thay đổi của một hay nhiều yếu tố trong phương án thiết kế. Từ những ảnh hưởng được tính toán và mô phỏng, các chuyên gia sẽ đưa ra các giải pháp tốt nhất để đảm bảo những tiêu chuẩn trong thiết kế, xây dựng.
AI sẽ thay thế vai trò của các kiến trúc sư?
Dựa vào những lợi ích vượt trội AI trong lĩnh vực kiến trúc, mối lo ngại đặt ra là khả năng thay thế và ảnh hưởng đến các kiến trúc sư trong tương lai. Thế nhưng, dù tiềm năng của AI trong việc tự động hóa những đầu việc riêng lẻ là rất rõ rệt, nhưng nó tiềm tàng nhu cầu thay thế sức người để tiết kiệm chi phí lao động và tăng năng suất. Đây có thể là vấn đề mà các kiến trúc sư mới vào nghề phải đối mặt.
Tuy nhiên, lĩnh vực thiết kế kiến trúc rất rộng lớn và còn nhiều khía cạnh mà AI chưa thể “thâm nhập” được. Nó không thể giải quyết và hiểu rõ các điều kiện ràng buộc khi thực hiện một dự án xây dựng như vấn đề cấp phép, quy mô, đối tượng hoặc bối cảnh địa lý, văn hóa, xã hội. Những thông tin này được khai thác dựa trên sự tương tác và thấu hiểu khách hàng, điều mà AI không thể thay thế được con người. Công nghệ này còn hạn chế trong việc hiểu rõ cách con người di chuyển trong không gian và tương tác với các vật thể, đồng thời còn rất nhiều sai số khi xây dựng và mô phỏng nếu không có sự kiểm tra và giám sát từ các chuyên gia.
AI trong kiến trúc cũng bị hạn chế bởi nguồn dữ liệu đầu vào. Các thuật toán AI bị giới hạn bởi lượng dữ liệu mà chúng phải học. Trong kiến trúc, dữ liệu này có thể liên quan đến vấn đề bản quyền và không được phép chia sẻ rộng rãi. Ngoài ra, hình ảnh mà AI tạo ra là sự tổng hợp lại những gì nó đã thấy, do đó nếu kho dữ liệu hình ảnh bị hạn chế về mặt văn hóa hoặc bối cảnh thì kết quả cũng sẽ sai lệch khi đưa vào trường hợp cụ thể.
Vì vậy, việc sử dụng AI phải dựa trên sự hiểu biết và cách thức vận dụng linh hoạt của những chuyên gia để cân bằng giữa sự sáng tạo của con người và khả năng tính toán của công nghệ, đồng thời kết hợp và phát huy những thế mạnh của mỗi bên. D-CREA tin rằng, với sự phát triển của AI, việc thiết kế kiến trúc sẽ được hỗ trợ để nâng tầm chất lượng và hiệu suất một cách trọn vẹn hơn.
Ảnh: Internet (được tạo bởi AI)
