Trong việc xây dựng kiến trúc, sự sáng tạo nảy sinh từ sự hiểu biết sâu sắc về sắc thái, tình cảm và sự thấu hiểu. Các giải pháp tốt nhất luôn phải đáp ứng cá tính và sự khác biệt của từng khách hàng hay địa điểm. Để đạt được điều này, sự sáng tạo của kiến trúc sư là một quá trình tinh tế đòi hỏi sự đồng cảm và sự hiểu biết đối với nhu cầu và bối cảnh của khách hàng cũng như vị trí dự án. Sự thành công của thiết kế phụ thuộc vào việc làm thế nào họ phản ánh những yếu tố này một cách độc đáo trong dự án của mình.
Thuật ngữ “Giao thoa” xuất phát từ tư duy xem xét cách các yếu tố nhận dạng (như giới tính, chủng tộc, tình dục, giai cấp, v.v…) tương tác với nhau trong thiết kế. Bằng cách hiểu rõ sự tương tác giữa những yếu tố này, chúng ta có thể nắm bắt sâu hơn bối cảnh sử dụng và sự ưu tiên của từng người dùng.
Khái niệm “Giao thoa” được lấy cảm hứng từ Kimberlé Williams Crenshaw để nhận thức rằng các cá nhân có thể trải qua nhiều hình thức phân biệt đối xử trong một môi trường đa dạng và xen kẽ. Bằng cách kết hợp trải nghiệm của các cộng đồng khác nhau với văn hóa, chính sách và thiết kế, chúng ta có thể tạo ra môi trường hòa nhập và công bằng hơn. Có nhiều công cụ và tài liệu hỗ trợ quá trình này, bao gồm hướng dẫn áp dụng tính giao thoa của Joanna Simpson, cũng như các chính sách, đại diện và đào tạo toàn diện. Thiết kế giao thoa dựa trên tinh thần học hỏi và sẵn sàng tự kiểm tra các định kiến của người thiết kế.
Tuy nhiên, để hiểu đúng về điều này quả thực không đơn giản. Việc thúc đẩy giao thoa đòi hỏi sự quan sát, chi tiết, thậm chí nỗ lực và thách thức bản thân để nhận biết và triển khai nhiều khía cạnh đa dạng trong đời sống đan xen vào nhau. Ta có thể xem xét một vài dụ sau để hiểu hơn về Giao thoa trong kiến trúc:
Đầu tiên, ta có thể kể đến Hội nghị chuyên đề thường niên năm 2018 của Hiệp hội Phụ nữ Kiến trúc và Thiết kế với chủ đề là “Tính Xen kẽ”. Hội nghị đã đề ra mục tiêu là thừa nhận và chấp nhận tính đa dạng trong quá trình nghiên cứu xen kẽ. Hội nghị khám phá cách mà phương pháp tiếp cận xen kẽ có thể nhận biết các hình thức phân biệt đối xử khác nhau, có thể là sự giao cắt hoặc sự đồng thời xảy ra. Hội nghị đã khẳng định, tính giao thoa trong kiến trúc và các nguyên tắc môi trường xây dựng không chỉ liên quan đến việc công nhận chính trị mà còn mở ra các trách nhiệm tập thể và hành động đối với các vấn đề xã hội, bình đẳng và công bằng đối với phụ nữ. Đó không chỉ còn là một phương pháp, ở khía cạnh nào đó nó đã trở thành một triết lý, có thể áp dụng ở mọi giai đoạn của quá trình thiết kế.
Ảnh/ Thông tin nguồn: Internet
Hay ta có thể thấy: Andrés Jaque – người sáng lập Văn phòng Đổi mới Chính trị có trụ sở tại New York và Madrid, đã đưa ra một cách tiếp cận độc đáo trong thiết kế giao thoa. Khi thiết kế một trường học thực nghiệm, ông đã xem xét cả cuộc sống hàng ngày của học sinh lẫn bối cảnh lớn hơn mang tính tương lai mà học sinh lẫn môi trường sinh hoạt của họ – chính là ngôi trường – cần phải có. Ông đã nghiên cứu và phát triển một hệ sinh thái nhằm giải quyết vấn đề tái tạo của trường học để từ đó, dạy học sinh về tính bền vững. Ông chia sẻ thêm: “Chúng tôi hiện cũng đang thiết kế một ngôi nhà ở một trong những hòn đảo bên ngoài gần Corpus Christi, Texas. Đề xuất của chúng tôi đưa ra các giải pháp ở nhiều cấp độ khác nhau. Một mặt, nó sẽ là nơi nghỉ ngơi cho một gia đình ở Dallas. Mặt khác, nó sẽ thu lượng nước mưa và sẽ dùng để tưới cho rừng ngập mặn xung quanh — một tuyến phòng thủ quan trọng có thể chống xói mòn và mực nước biển dâng cao. Ngôi nhà có thể đáp ứng những mong muốn nghỉ dưỡng, giải trí của chủ sở hữu trong khi vẫn đảm bảo sự tồn tại của môi trường xung quanh. Điều chúng tôi nhận ra trong thực tiễn của mình là kiến trúc cần phải đồng thời phục vụ các thực tế khác nhau trong một công trình duy nhất. Một thiết kế có khả năng giải quyết nhiều yếu tố và vấn đề khác nhau.”
Một ví dụ cuối là tập thể Matri – Archi. Chúng ta thấy họ coi không gian giao thoa là một phản ứng phản ứng với sự thay đổi mô hình của sự chuyển đổi hướng tới tương lai bền vững về mặt xã hội và sinh thái trong môi trường xây dựng. Họ xem xét cách tháo gỡ và sửa chữa các hạn chế đang ngăn cản tiềm năng đa dạng trong ngành kiến trúc. Thông qua việc tạo ra và bảo tồn không gian giao thoa, thiết kế có thể thúc đẩy mối quan hệ tương tác của con người trong một cảnh quan đa trung tâm không đồng nhất, nơi các ý tưởng đa dạng có thể góp phần vào tương lai chung và không có sự phân biệt đối xử. Có thể thấy, kiến trúc có thể thể hiện những quan điểm, điều kiện vật chất và quy mô khác nhau như một quá trình được xác định bởi tính đa dạng. Vốn dĩ, kỷ luật không phải là một thực hành biệt lập. Trọng tâm của nó là có nhiều chức năng và thẩm mỹ cũng như chính trị, xã hội, kinh tế và sinh thái. Giải quyết các vấn đề công bằng xã hội và môi trường thông qua lăng kính giao thoa, các kiến trúc sư đang bắt đầu hình dung lại không chỉ bộ môn mà còn cả cấu trúc và đối tượng phục vụ. Để cách mạng hóa kiến trúc, thiết kế giao thoa đưa ra một cách thức mà các nhà thiết kế có thể bắt đầu đối đầu với đặc quyền và quyền lực của chính họ. Đổi lại, họ có thể phục vụ khách hàng và cộng đồng tốt hơn.
